Vì sao bệnh tiểu đường gây lở loét bàn chân?

Lở loét da là biến chứng phổ biến ở bệnh nhân tiểu đường. Theo thống kê, cứ 100 người bệnh tiểu đường thì có tới 15 người đối mặt với tình trạng loét bàn chân. Loét bàn chân xảy ra cả ở bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 và tuýp 2. Nếu không phát hiện và chăm sóc đúng cách, vết loét có thể tiến triển nặng và làm tăng gấp 8 lần nguy cơ cắt cụt chân. Tìm hiểu “vì sao bệnh tiểu đường gây lở loét bàn chân” là cách tốt nhất giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm này.

I. Vì sao bệnh tiểu đường gây lở loét bàn chân?

Vết loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường gây bởi các nguyên nhân:

1. Lưu thông máu tới chân kém

Lưu thông máu kém là một dạng bệnh mạch máu. Trong đó, máu không lưu thông đến chân một cách bình thường để nuôi các tế bào và mô. Hậu quả là vùng da ở khu vực này suy yếu, hình thành mảng chai cứng và dễ bị tổn thương.

Khi có trầy xước hay vết thương hở, lưu lượng máu không đủ cũng là nguyên nhân làm chậm tốc độ phục hồi.

2. Tổn thương dây thần kinh ngoại biên

Tổn thương dây thần kinh là biến chứng gây ảnh hưởng lâu dài và có thể dẫn đến mất cảm giác ở bàn chân. Giai đoạn đầu, các dây thần kinh bị tổn thương gây cảm giác ngứa ran và đau đớn. Sau đó, tổn thương dây thần kinh làm giảm độ nhạy cảm với cơn đau. Vì vậy, người bệnh vô tình bỏ qua tổn thương chân, không chăm sóc kịp thời khiến nó tiến triển nặng. Nhiều bệnh nhân chỉ bắt đầu chăm sóc vết loét chân khi tổn thương đã lan rộng, ăn sâu nên rất khó cải thiện.

3. Đường huyết cao quá mức

Đường huyết cao quá ngưỡng bình thường tiểm ẩn nhiều rủi ro đối với vết loét chân:

Tổn thương dễ bị nhiễm trùng, mưng mủ; diễn biến nặng nhanh chóng.
Tổn thương chậm phục hồi, đặc biệt nếu không được chăm sóc đúng cách.
Người bệnh dễ gặp thêm các biến chứng khác của bệnh tiểu đường như: biến chứng mạch máu ngoại vị, biến chứng mắt

Vì vậy, việc kiểm soát đường huyết với những người bệnh tiểu đường có ý nghĩa cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa biến chứng, trong đó có loét bàn chân.

II. Yếu tố nguy cơ gây loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường

Mọi người bệnh tiểu đường đều có nguy cơ bị loét chân. Loét có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ loét chân bao gồm:

Giày dép không vừa chân, chất liệu quá cứng.
Vệ sinh chân kém: không rửa chân thường xuyên, kỹ lưỡng hoặc không lau khô chân sau khi rửa.
Cắt móng chân không đúng cách
Uống rượu bia, hút thuốc lá…
Mắc biến chứng mắt do tiểu đường, khiến người bệnh nhìn mờ, khó phát hiện thương tổn bàn chân
Mắc các bệnh lý như: bệnh tim, bệnh thận…
Người bệnh thừa cân, béo phì

Loét bàn chân do tiểu đường cũng phổ biến hơn ở nam giới lớn tuổi. Để ngăn ngừa loét chân, cách tối ưu là loại bỏ được các yếu tố nguy cơ này.

III. Triệu chứng lở loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường

Một trong những dấu hiệu đầu tiên của loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường là chảy nước từ bàn chân. Chất dịch này làm bẩn tất, tích tụ trong giày và gây mùi khó chịu. Sưng chân, kích ứng, mẩn đỏ cũng là triệu chứng ban đầu thường gặp của loét.

Tuy nhiên, không phải lúc nào triệu chứng của vết loét cũng rõ ràng. Nhiều người bệnh không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho đến khi đã loét nặng. Dấu hiệu dễ thấy nhất của vết loét chân nghiêm trọng là mô hoại tử đen xung quanh ổ loét. Nguyên nhân là vì lượng máu lưu thông tới khu vực xung quanh vết loét bị thiếu hụt. Tế bào và mô bị chết dần, tạo ra vùng hoại tử đen cứng, che giấu ổ loét bên trong.

Hình ảnh minh họa các mức độ loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường

Bệnh nhân tiểu đường cần thăm khám bác sĩ nếu phát hiện sự đổi màu da. Đặc biệt, khi các mô chuyển màu đen, vùng da này đau đớn, chai cứng thì nên đi khám càng sớm càng tốt. Loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường được chia thành 5 cấp độ từ nhẹ đến nặng bằng Hệ thống phân loại vết loét Wagner:

Độ 0: Không có tổn thương hở; có thể vết thương đã xuất hiện rồi tự lành
Độ 1: Vết loét trầy trợt ở bên ngoài, không xâm nhập vào các mô sâu bên trong
Độ 2: Vết loét sâu hơn, để lộ cả gân, xương hoặc khớp
Độ 3: Loét sâu có apxe, viêm tủy xương hoặc viêm gân
Độ 4: Hoại thư ở bàn chân trước (phần bao gồm các xương bàn ngón và xương ngón chân)
Độ 5: Hoại thư ở toàn bộ bàn chân

IV. Điều trị vết loét bàn chân bệnh tiểu đường

Loét bàn chân ở người bệnh tiểu đường là tổn thương da khó hồi phục. Để xử lý vết loét, cần phối hợp các biện pháp: loại bỏ nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây loét, chăm sóc tổn thương tại chỗ.

1. KIểm soát đường huyết về ngưỡng mục tiêu

Như đã biết, đường huyết trong máu cao, không được kiểm soát tốt chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những biến chứng thần kinh, mạch máu và gây loét bàn chân. Vì vậy, điều kiện tiên quyết để xử lý được vết loét bàn chân tiểu đường là phải đưa được chỉ số đường huyết của người bệnh về ngưỡng mục tiêu.

Những điều người bệnh cần tuân thủ là:

Dùng thuốc hạ đường huyết theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc hạ đường huyết phải được dùng đúng theo chỉ định về cả cách dùng, liều dùng, thời điểm dùng. Người bệnh không tự ý dừng thuốc, đổi thuốc hay thay đổi liều dùng thuốc. Việc dùng thuốc đúng chỉ định sẽ giúp thuốc phát huy tác dụng tối ưu, tránh tác dụng phụ.
Thực hiện chế độ ăn kiêng lành mạnh. Người bệnh nên ăn nhiều rau xanh, trái cây; hạn chế đường và tinh bột. Ngoài ra, nên lựa chọn nguồn cung cấp protein lành mạnh như thịt trắng, các loại đậu; sử dụng chất béo tốt (chất béo không bão hòa).
Rèn luyện thể chất thường xuyên. Tập luyện thể chất kết hợp với ăn kiêng giúp đưa cơ thể về cân nặng hợp lý. Đồng thời, luyện tập cũng giúp tăng sức bền của cơ thể để có đề kháng tốt hơn với bệnh tật. Các chuyên gia y tế khuyến cáo người bệnh tiểu đường nên tập luyện 30 phút/ngày.

Bên cạnh 3 nguyên tắc cơ bản trên, người bệnh tiểu đường cần tái khám định kỳ. Qua thăm khám, bác sĩ sẽ đánh giá tiến triển bệnh và có hướng điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp.

2. Loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây loét bàn chân

Một số yếu tố nguy cơ gây loét bàn chân có thể được phát hiện và loại bỏ dễ dàng. Nhờ vậy, vết loét ít có nguy cơ xuất hiện hơn. Nếu người bệnh đã bị loét rồi, tổn thương sẽ diễn biến chậm và dễ được kiểm soát hơn.

Những điều người bệnh tiểu đường cần làm để loại bỏ yếu tố nguy cơ loét bàn chân:

Giảm áp lực đè ép và ma sát lên vết loét bàn chân: Hạn chế đi, đứng quá lâu; khi nằm nên lót đệm ở chân để tránh loét thêm phần gót chân. Bên cạnh đó, nên tránh đi tất và giày kín trong thời gian dài; chất liệu nên là mềm mại, thoáng mát.
Vệ sinh bàn chân hàng ngày sạch sẽ: Rửa chân thường xuyên, không để mồ hôi, bụi bẩn tích tụ ở bàn chân quá lâu.
Thay đổi thói quen sinh hoạt: Không hút thuốc, uống rượu bia, sinh hoạt điều độ.

3. Chăm sóc tổn thương tại chỗ

Xử lý tổn thương tại chỗ là bước chăm sóc quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng, loại bỏ ổ viêm nhiễm nếu đã có. Từ đó, tổn thương sẽ được tạo điều kiện thuận lợi để phục hồi nhanh chóng, tự nhiên.

Các bước chăm sóc cơ bản cho vết loét bàn chân tiểu đường:

Lọai bỏ mủ dịch, mô hoạt tử: Áp dụng với vết loét mức độ tương đối nặng, có các tổ chức hoại tử, màng biofilm che chắn bên ngoài. Khi đó, cần áp dụng thủ thuật y tế cắt lọc, bộc lộ hoàn toàn ổ loét bên trong để dễ dàng xử lý phần viêm nhiễm.
Vệ sinh, làm sạch vết loét hàng ngày: Dung dịch kháng khuẩn hiệu lực mạnh sẽ giúp loại bỏ mầm bệnh vi khuẩn, nấm… tại ổ loét. Từ đó, vết loét được đảm bảo sạch khuẩn, không còn chảy mủ, dịch, khô se dần và co lại theo cơ chế lành thương tự nhiên. Nên lau rửa kháng khuẩn 2 tiếng/lần ở giai đoạn viêm nhiễm nặng ban đầu. Khi vết loét cải thiện hơn, có thể giảm xuống còn khoảng 3-4 lần/ngày.
Băng vết loét: Thông thường, vết loét tiểu đường nên được để hở cho thoáng khí và lau rửa kháng khuẩn liên tục. Nếu vết loét bị ma sát, tỳ đè thì mới cần băng gạc để che chắn và bảo vệ. Không nên băng kín vết loét cả ngày mà cần tạo điều kiện cho vết loét được “thở”.
Dưỡng da để phục hồi, tái tạo: Khi vết loét đã khô se hoàn toàn, chuẩn bị kéo da non; kết hợp thoa kem dưỡng cung cấp dưỡng chất, độ ẩm là cách tốt nhất để thúc đẩy tổn thương da phục hồi nhanh. Nên thoa kem dưỡng 3-4 lần/ngày sau bước lau rửa kháng khuẩn.

4. Dùng thuốc kháng sinh điều trị vết loét bàn chân tiểu đường

Kháng sinh điều trị vết loét tiểu đường chỉ dùng cho các trường hợp:

Vết loét có dấu hiệu nhiễm trùng: Có mủ dịch nhiều, mùi hôi khó chịu; tổn thương sưng đau.
Vết loét to, sâu, mức độ nặng, nguy cơ vi khuẩn xâm nhập vào các tổ chức mô ở sâu bên trong.

Kháng sinh chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ. Lựa chọn kháng sinh sẽ tùy thuộc vào kết quả kháng sinh đồ hoặc kinh nghiệm điều trị. Các mầm bệnh thường gặp tại ổ loét bàn chân tiểu đường bao gồm: tụ cầu vàng kháng methicillin, Streptococcus tan máu nhóm A, Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci…

Thuốc kháng sinh được lựa chọn phải bao phủ vi khuẩn gram dương và gram âm, hiếu khí và kỵ khí. Bệnh nhân có vết loét nhiễm trùng nên nhập viện và theo dõi điều trị kháng sinh theo phác đồ.

>>> Xem bài viết: Điểm mặt những kháng sinh dùng trong điều trị vết loét bàn chân do tiểu đường

V. Phòng chống loét bàn chân ở bệnh nhân tiểu đường

Kiểm tra bàn chân thường xuyên. Những người mắc bệnh tiểu đường cần kiểm tra bàn chân mỗi ngày để phát hiện sớm nhất vết cắt, mụn nước, vết chai, đốm đỏ, sưng và các bất thường khác. Bên cạnh đó, cần thường xuyên cắt móng chân nhưng không nên cắt quá sát.
Vệ sinh bàn chân đúng cách. Rửa chân cẩn thận, không bỏ sót bụi bẩn trong các khe kẽ, không để mồ hôi tích tụ trên bàn chân quá lâu.
Chăm sóc bàn chân mỗi ngày. Ngâm chân để làm sạch bụi bẩn, mồ hôi và tăng cường lưu thông máu. Nếu chân có dấu hiệu khô nứt, cần thoa kem dưỡng ẩm để dưỡng da, làm mềm.
Tránh tổn thương bàn chân. Không đi chân đất, chọn giày dép chất liệu mềm, vừa chân.
Kiểm soát đường trong máu ổn định. Kiểm tra lượng đường trong máu, huyết áp và cholesterol có thể ngăn ngừa hầu hết các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường. Bệnh nhân cần có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, bỏ thuốc lá và rượu bia.

>>> Xem bài viết: Loét bàn chân tiểu đường – hiểu đúng để điều trị hiệu quả

VI. Dizigone – Giải pháp xử lý vết loét bàn chân tiểu đường hiệu quả, an toàn

Bộ sản phẩm kháng khuẩn – tái tạo da Dizigone gúp xử lý vết loét bàn chân tiểu đường

Vết loét bàn chân tiểu đường cần được chăm sóc tại chỗ bằng các sản phẩm có khả năng kháng khuẩn mạnh. Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo vết loét được kiểm soát không nhiễm trùng, không loét sâu thêm hay lan rộng ra. Từ đó, tổn thương sẽ phục hồi nhanh chóng – tự nhiên – an toàn.

Trên nguyên tắc này, bộ sản phẩm Dizigone đã ra đời để đáp ứng những tiêu chí khắt khe khi chăm sóc vết loét bàn chân tiểu đường:

Khả năng kháng khuẩn mạnh: Phổ diệt khuẩn của Dizigone bao trùm cả vi khuẩn Gram(+) và Gram(-), vi nấm
Tác dụng nhanh: Dizigone diệt khuẩn hiệu quả CHỈ TRONG VÒNG 30 GIÂY.
Không gây đề kháng: Dizigone hoàn toàn không gây nên hiện tượng đề kháng của vi khuẩn như các kháng sinh thông thường.
An toàn: Dizigone tác dụng nhẹ nhàng lên da, không gây xót, không đau, không gây kích ứng.
Kích thích lành thương tự nhiên: Dizigone không gây tổn thương tới yếu tố hạt và không gây độc nguyên bào sợi – những yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình lành vết thương và giúp vết thương lành một cách tự nhiên.

Phản hồi của khách hàng sau khi sử dụng bộ sản phẩm Dizigone xử lý vết loét bàn chân tiểu đường

Loét bàn chân bệnh tiểu đường tuy là biến chứng nặng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Hiểu rõ được nguyên nhân gây loét bàn chân tiểu đường, cách chăm sóc vết loét, yếu tố nguy cơ gây bệnh là cách tốt nhất giúp phòng chống bệnh hiệu quả. Nếu bạn cần tư vấn thêm về cách chăm sóc vết loét bàn chân ở bệnh đái tháo đường, hãy liên hệ với chuyên gia của Dizigone Hotline: 1900 9482 hoặc 0964619482 để được hỗ trợ giải đáp.