Làn da khỏe mạnh cần phải được chăm sóc đúng cách, duy trì độ ẩm cần thiết để ngăn ngừa tình trạng mất nước, khô ráp, kích ứng dưới tác động của môi trường, thời tiết. Trong số các hoạt chất dưỡng ẩm quen thuộc thì Urea được xem là “chìa khóa vàng” giúp giữ ẩm tự nhiên, cho làn da luôn ẩm mượt, căng mịn. Nội dung bài viết sau sẽ phân tích kỹ về Urea và các ứng dụng nổi bật trong chăm sóc da. Mời bạn cùng theo dõi nhé!
I/ Tìm hiểu về hoạt chất Urea
Urea hay Carbamide là hợp chất hữu cơ có công thức hóa học CO(NH₂)₂, bản chất là một phân tử hút ẩm – sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa protein trong cơ thể. Ngoài vai trò chuyển hóa, Urea còn tồn tại trên da người và chiếm khoảng 7% yếu tố giữ ẩm tự nhiên (NMF – Natural Moisturizing Factor), rất cần thiết cho quá trình hydrat hóa và tính toàn vẹn của lớp sừng. [1]
Về tính chất dưỡng ẩm tự nhiên, Urea được đánh giá là một phân tử nhỏ, có khả năng tan tốt trong nước. Nhờ đặc tính này mà Ureaa dễ dàng xâm nhập vào lớp sừng, liên kết với các phân tử nước để duy trì độ ẩm bền vững cho da. Chính vì vậy, sử dụng kem dưỡng ẩm chứa thành phần Urea sẽ giúp làn da được cấp nước đầy đủ, trở nên mịn màng và khỏe mạnh hơn.
Kết luận: Nhờ khả năng cấp ẩm tự nhiên, củng cố hàng rào bảo vệ da bền vững, Urea được xem là hoạt chất đa năng, ứng dụng rộng rãi trong chăm sóc da và y tế. Hoạt chất Urea không chỉ dưỡng ẩm hiệu quả mà còn hỗ trợ hồi phục da khô, bong tróc, nứt nẻ, tăng cường khả năng hấp thu của một số thành phần dưỡng da khác. Chính vì vậy, ngày nay Urea góp mặt trong nhiều sản phẩm dưỡng ẩm, chăm sóc da khô, da nhạy cảm.
Urea là hoạt chất giữ ẩm, giúp làn da mềm mịn, căng bóng và khỏe mạnh
II/ Cơ chế hoạt động của hoạt chất Urea
Urea là một thành phần quan trọng trong yếu tố giữ ẩm tự nhiên (NMF) và tham gia vào nhiều cơ chế khác nhau để duy trì độ ẩm và sự mềm mại của da. Cơ chế dưỡng ẩm của Urea được thể hiện qua bốn khía cạnh chính:
1. Tăng cường độ ẩm cho lớp sừng.
Urea có kích thước nhỏ, có khả năng hình thành nhiều liên kết hydro, ngăn cản hiện tượng mất nước qua biểu bì da (Transepidermal Water Loss – TEWL). Sử dụng kem dưỡng ẩm chứa thành phần Urea giúp cấp nước, giữ nước trong lớp sừng, giúp làn da trở nên ẩm mượt, mềm mại, ít gặp tình trạng khô nẻ. [2] [3]
2. Cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ da và khả năng kháng khuẩn
Hoạt chất Urea có khả năng kích thích biểu hiện các gen quan trọng đối với sự biệt hóa của tế bào sừng và hàng rào bảo vệ da như filaggrin, loricrin và transglutaminase-1. Các protein này giúp củng cố lớp sừng, hàng rào lipid, đồng thời thúc đẩy tổng hợp các peptide kháng khuẩn nội sinh, hỗ trợ da chống lại vi khuẩn gây bệnh và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
3. Điều chỉnh sự tăng sinh biểu bì
Hoạt chất Urea là phân tử có hoạt tính cao, là chất điều hòa quan trọng trong cấu trúc và chức năng của biểu bì. Ureaa tác động lên quá trình biệt hóa tế bào sừng, hỗ trợ kiểm soát quá trình tăng sinh tế bào sừng bằng cách giảm tổng hợp DNA. Ngoài ra, Urea góp phần ổn định tốc độ tăng sinh biểu bì, hạn chế hiện tượng dày sừng hoặc bong vảy quá mức.
4. Tác dụng tiêu sừng
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, ở nồng độ từ 10% trở nên thì hoạt chất Urea có khả năng phá vỡ các liên kết keratin trong lớp sừng thông qua cơ chế phá vỡ liên kết hydro của chúng, từ đó giúp bong tróc tế bào chết trên da. Nhờ vào cơ chế này mà làn da trở nên mịn màng, đồng thời cải thiện các tình trạng da dày sừng, thô ráp như vảy nến, bệnh vảy cá hoặc gót chân nứt nẻ.
5. Tăng cường sự thâm nhập của thuốc
Hoạt chất Urea giúp làm mềm lớp sừng, tạo điều kiện thuận lợi để vận chuyển các phân tử thuốc như corticosteroid, kháng sinh hay dưỡng chất thấm sâu hơn vào da. Đây cũng là lý do giải thích vì sao mà hoạt chất Urea thường được kết hợp trong các công thức dược mỹ phẩm để nâng cao hiệu quả điều trị.
Cơ chế tác động của hoạt chất Urea trên da
III/ Các công dụng nổi bật của hoạt chất Ure
– Dưỡng ẩm và làm mềm da khô: Urea là hoạt chất dưỡng ẩm tự nhiên có khả năng hút nước và giữ nước trong lớp sừng. Khi được bổ sung qua mỹ phẩm, Urea giúp cải thiện tình trạng khô ráp, nứt nẻ và mang lại làn da mềm mại, mịn màng hơn. Đây là công dụng phổ biến nhất và cũng là lý do Urea thường xuyên xuất hiện trong các loại kem dưỡng ẩm.
– Hỗ trợ điều trị bệnh da liễu: Nhờ cơ chế giữ ẩm, tiêu sừng và điều hòa quá trình biệt hóa tế bào, Urea được ứng dụng rộng rãi trong điều trị nhiều bệnh da liễu. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy Urea giúp giảm ngứa, khô và bong tróc ở bệnh nhân chàm sữa, vảy nến,….
– Cải thiện tình trạng dày sừng và bong vảy: Ở nồng độ trung bình đến cao (10–40%), Urea phát huy tác dụng phá vỡ các liên kết keratin trong lớp sừng. Nhờ vậy, hoạt chất này giúp loại bỏ lớp tế bào chết, làm mềm những vùng da dày sừng và cải thiện các tình trạng như keratosis pilaris, gót chân nứt nẻ hay chai sạn.
– Tăng cường hiệu quả của các hoạt chất khác: Urea có khả năng làm mềm lớp sừng và tăng tính thấm qua da, từ đó nâng cao hiệu quả của các thuốc bôi hoặc dưỡng chất đi kèm. Nhiều chế phẩm dược mỹ phẩm đã kết hợp Urea với corticosteroid, kháng sinh hoặc các chất chống viêm để tối ưu tác dụng điều trị.
– Phục hồi hàng rào bảo vệ da: Urea thúc đẩy tổng hợp lipid và protein cấu trúc, đồng thời tăng cường hoạt động của các peptide kháng khuẩn tự nhiên. Nhờ đó, Urea giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, giảm mất nước và tăng khả năng chống lại tác nhân gây hại từ môi trường.
– Giảm ngứa và cảm giác căng rát: Khi da bị khô hoặc bong tróc, người bệnh thường kèm theo triệu chứng ngứa và khó chịu. Urea giúp làm dịu nhanh tình trạng này nhờ cơ chế dưỡng ẩm, tiêu sừng và phục hồi hàng rào bảo vệ, mang lại cảm giác dễ chịu cho làn da.
Hoạt chất Urea giúp dưỡng ẩm, làm mềm da, phục hồi hàng rào bảo vệ da
IV/ Bằng chứng khoa học về tác dụng dưỡng ẩm của Urea
1. Nghiên cứu về chất dưỡng ẩm có chứa Ureaa có ảnh hưởng đến tính chất hàng rào của da bình thường
Nguồn nghiên cứu: Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology
Tác giả: Marie Lödén và cộng sự (1996)
Tên nghiên cứu: Urea-containing moisturizers influence barrier properties of normal skin
Thiết kế nghiên cứu: Thử nghiệm lâm sàng trên 20 tình nguyện viên khỏe mạnh. Người tham gia được bôi kem chứa Urea 10% trong 2 tuần, so sánh với nhóm không chứa Urea. Các chỉ số đánh giá gồm TEWL, độ ẩm da (corneometry) và tính đàn hồi.
Kết quả: Nhóm bôi Urea cho thấy độ ẩm da tăng đáng kể và TEWL giảm rõ rệt. Hàng rào bảo vệ da được cải thiện rõ sau 2 tuần, chứng minh hiệu quả dưỡng ẩm vượt trội của Urea.
2. Nghiên cứu đánh giá về đặc tính làm mềm, dưỡng ẩm, tẩy tế bào chết, tăng cường hàng rào bảo vệ da của Urea
Nguồn nghiên cứu: Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology
Tác giả: Grether-Beck S. và cộng sự (2012)
Tên nghiên cứu: Urea as a natural moisturizing factor and its role in skin hydration
Thiết kế nghiên cứu: Phân tích sinh hóa các thành phần trong yếu tố giữ ẩm tự nhiên (NMF) của lớp sừng. Nghiên cứu xác định tỷ lệ các chất chính bao gồm amino acid, lactate, PCA và Urea.
Kết quả: Urea chiếm khoảng 7% thành phần NMF, giữ vai trò trung tâm trong hydrat hóa và tính đàn hồi da. Nồng độ Urea thấp liên quan trực tiếp đến khô da, bong tróc và suy giảm hàng rào bảo vệ.
3. Hiệu quả của phương pháp điều trị tại chỗ bằng Ureaa 7,5% trong bệnh vảy cá thông thường: Nghiên cứu ngẫu nhiên, có đối chứng
Nguồn nghiên cứu: Journal of Cosmetic Dermatology
Tên nghiên cứu: Moisturizing efficacy of topical Urea 7.5% in ichthyosis vulgaris: A randomized, double-blind, split-body study
Tác giả: Dorf ILH, Reimer ME, Jensen JD, Bygum A.
Thiết kế nghiên cứu: Thử nghiệm ngẫu nhiên, mù đôi, chia nửa cơ thể (split-body) trên 14 bệnh nhân bị bệnh vảy cá. Một nửa cơ thể được bôi kem chứa Urea 7,5%, nửa còn lại dùng kem dưỡng cơ bản trong 4 tuần. Đánh giá dựa trên chỉ số SRRC và độ hydrat hóa da.
Kết quả: Vùng da bôi Urea, đặc biệt ở chân, có độ ẩm da tăng rõ rệt và giảm chỉ số SRRC so với vùng dùng kem dưỡng cơ bản (p < 0,006). Ở vùng cánh tay, sự khác biệt không đáng kể, cho thấy hiệu quả dưỡng ẩm của Urea nổi bật hơn trên vùng da dày sừng.
V/ Lưu ý khi sử dụng các sản phẩm chứa thành phần Urea
– Chọn nồng độ phù hợp với làn da: Với da khô, nhạy cảm hoặc trẻ nhỏ, nên chọn sản phẩm chứa urea ở nồng độ thấp từ 3–10% để dưỡng ẩm hằng ngày. Người có da dày sừng, vảy cá hay vảy nến có thể dùng nồng độ 10–20%. Các trường hợp chai sạn, gót chân nứt nẻ cần nồng độ cao hơn (20–40%) nhưng chỉ nên sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
– Tránh bôi trên da tổn thương hoặc vết thương hở: Urea có thể gây cảm giác rát khi tiếp xúc với da đang viêm loét hoặc chảy máu. Vì vậy, chỉ nên bôi trên vùng da lành hoặc da bị khô, bong vảy nhưng không có tổn thương hở. Điều này giúp hạn chế kích ứng và đảm bảo an toàn trong quá trình chăm sóc da.
– Kiểm tra phản ứng da trước khi dùng: Với người có làn da nhạy cảm, nên thử sản phẩm chứa urea ở vùng nhỏ như mặt trong cổ tay hoặc khuỷu tay. Nếu sau 24 giờ không xuất hiện đỏ, ngứa hay rát, bạn có thể yên tâm sử dụng cho diện rộng. Cách làm này giúp phòng tránh những phản ứng không mong muốn khi mới dùng sản phẩm.
– Lưu ý cảm giác châm chích khi dùng nồng độ cao: Ở nồng độ trên 10%, urea đôi khi gây cảm giác nóng nhẹ hoặc châm chích trong vài phút đầu. Đây là phản ứng bình thường nhưng nếu tình trạng kéo dài hoặc trở nên khó chịu, bạn nên ngưng sử dụng. Việc theo dõi kỹ phản ứng của da sẽ giúp điều chỉnh sản phẩm kịp thời.
– Kết hợp hợp lý với các hoạt chất khác: Urea làm tăng khả năng thẩm thấu qua da, nên khi kết hợp với retinoid, AHA/BHA hoặc corticosteroid cần dùng thận trọng. Sử dụng đồng thời có thể khiến da bị kích ứng quá mức, đặc biệt ở người có da nhạy cảm. Hãy bắt đầu từ nồng độ thấp và tăng dần theo khả năng dung nạp của da.
– Tham khảo ý kiến bác sĩ trong trường hợp đặc biệt: Những người có bệnh da liễu nặng như vảy nến diện rộng, eczema cấp tính nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Việc được tư vấn chuyên môn giúp bạn chọn đúng sản phẩm, đúng nồng độ và hạn chế tối đa tác dụng phụ.
Lưu ý khi sử dụng các sản phẩm chứa thành phần Urea
Urea không chỉ là sản phẩm chuyển hóa tự nhiên trong cơ thể mà còn là một hoạt chất giữ ẩm quý giá trong lĩnh vực chăm sóc da. Chính nhờ cơ chế tác động đa năng, Urea đã trở thành một trong những hoạt chất dưỡng ẩm “Chuẩn khoa học”, được sử dụng rộng rãi trong các dòng kem bôi dưỡng ẩm da như Dizigone Baby. Nếu đang tìm kiếm sản phẩm chăm sóc da chuyên sâu, dưỡng ẩm hàng ngày cho bé thì cha mẹ có thể tham khảo nhé!
Nguồn tham khảo:
[1] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8611129/
[2] Celleno L. Urea bôi ngoài da trong chăm sóc da: tổng quan. Dermatol Ther. 2018;31:12690. doi: 10.1111/dth.12690. [ DOI ] [ PubMed ] [ Google Scholar ]
[3] Trullàs-Cabanes C, Mirada-Ferré A, Salomon-Niera M. El valor de la Urea en el cuidado và tratamiento de la piel. Revista Dermatológica Peru. 2008;18(1):41–44. [ Học giả Google ]
