Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là đối tượng thường gặp nhất của bệnh tưa lưỡi (nấm miệng). Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là những mảng trắng trong miệng trẻ, trẻ quấy khóc, bỏ bú, bỏ ăn. Ngay khi phát hiện những triệu chứng này, cha mẹ nên tìm kiếm biện pháp xử lý kịp thời để bé khỏi bệnh nhanh chóng – an toàn.
I. Nguyên nhân xuất hiện các mảng trắng trong miệng trẻ
Thông thường có 2 nguyên nhân chính dẫn đến việc xuất hiện các mảng trắng trong miệng của trẻ đó là: Tưa lưỡi (nấm miệng) hoặc cặn sữa. Cha mẹ thường dễ nhầm lẫn giữa 2 nguyên nhân.này nên có thể đưa ra xử trí chưa phù hợp với bé.
1. Cặn sữa
Cặn sữa là hiện tượng các mảng màu trắng đục giống như váng sữa đọng lại ở cuống lưỡi hoặc đầu lưỡi của trẻ. Các mảng này hình thành do lượng sữa dư bám lại trên lưỡi.sau khi trẻ bú mẹ mà không được vệ sinh đúng cách.
Các trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn ít gặp hiện tượng này hơn các bé có ăn bổ sung sữa công thức. Điều đó là do các loại sữa công thức thường đậm đặc và dễ lắng đọng hơn sữa mẹ. Những trẻ dùng sữa bình và nằm ngủ khi vẫn đang ngậm bình cũng có nguy cơ cao hơn.
2. Tưa lưỡi (nấm miệng/ tưa miệng)
Tưa lưỡi hay nấm miệng là hiện tượng loài nấm men Candida albicans phát triển mạnh trong khoang miệng. Chúng tạo thành các mảng trắng (đôi khi xám) trên mặt lưỡi, có thể lan sang 2 má, vòm họng và môi.
Trẻ bị tưa lưỡi do nhiều nguyên nhân:
- Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và sức đề kháng chưa đủ mạnh nên dễ dàng bị tấn công bởi nhiều tác nhân có hại như nấm.
- Dùng thuốc ở trẻ nhỏ cũng có thể dẫn đến tưa lưỡi. Một số trường hợp bé điều trị viêm họng,.viêm tai giữa bằng kháng sinh; hen phế quản bằng corticoid đường hít;….
- Quá trình tiêu diệt vi khuẩn của kháng sinh cũng vô tình gây mất cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng do loại trừ cả những lợi khuẩn. Do đó, nấm có cơ hội phát triển và gây bệnh.
- Corticoid gây ức chế miễn dịch cũng tạo điều kiện cho nấm có điều kiện phát triển.
- Lắng đọng sữa, đồ ăn dặm do vệ sinh chưa đúng cách cũng có thể là nguyên nhân gây ra nấm miệng. Chúng sẽ trở thành nguồn dinh dưỡng thuận lợi cho nấm phát triển.
- Lây nhiễm nấm từ mẹ khi đầu vú của mẹ bị nhiễm nấm. Mẹ bị viêm âm đạo do nấm Canida khi sinh con sẽ có nguy cơ cao lây nhiễm cho trẻ sơ sinh.
3. Cách phân biệt tưa lưỡi và cặn sữa khi có mảng trắng trong miệng trẻ
Cặn sữa có thể được loại bỏ rất dễ dàng. Chỉ cần tráng miệng cho bé bằng vài thìa nước, phần lớn mảng trắng sẽ bị rửa trôi đi. Với những cặn trắng bám dính chắc hơn, cha mẹ rơ lưỡi nhẹ nhàng cho bé bằng nước muối sinh lý 1-2 lần là sạch hẳn. Cặn sữa thường gặp nhiều ở các bé dùng sữa công thức do sữa bột thường đặc hơn sữa mẹ.
Trái lại, nấm miệng bám dính chặt hơn và cần nhiều thời gian để xử lý. Ngay cả khi rơ miệng nhiều lần, mảng trắng cũng khó biến mất. Việc cố cạy bỏ mạnh thậm chí có thể khiến bé bị chảy máu. Bé dễ kích động, cáu kỉnh, quấy khóc, thậm chí sợ bú do tưa lưỡi khiến bé đau đớn, nhất là khi nuốt.
II. Các thuốc trị tưa lưỡi (nấm miệng) phổ biến hiện nay
1. Nystatin
Nystatin là thuốc kháng nấm polyen có tác dụng tốt trên nấm Canida.
Thuốc tưa lưỡi Nystatin kháng nấm bằng cách gắn với sterol của màng tế bào nấm nhạy cảm và thay đổi tính thấm của chúng khiến kali và thành phần thiết yếu bị thoát ra ngoài. Từ đó, thuốc có tác dụng kìm hãm sự phát triển và tiêu diệt nấm. Nystatin ít tan trong nước nên có thể dùng để rơ lưỡi hiệu quả.
Tuy nhiên, chất candium tạo ra khi nấm Canida bị phân giải bởi Nystatin có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn. Các triệu chứng thường gặp khi dùng nystatin là: dị ứng, nổi mày đay, phát ban đỏ, rối loạn tiêu hoá.
Cha mẹ dừng sử dụng thuốc cho trẻ nếu có dấu hiệu dị ứng hoặc tác dụng phụ đáng ngờ.
2. Daktarin
Daktarin là thuốc trị nấm miệng dạng gel với thành phần hoạt chất chính là miconazol. Miconazol thuộc nhóm imidazol tổng hợp và đã có nhiều bằng chứng khoa học về khả năng diệt nấm Candida.
Miconazol hoạt động thông qua cơ chế ức chế enzym tổng hợp ergosterol – thành phần quan trọng của màng tế bào nấm. Từ đó, nó ngăn cản sự sinh trưởng của tế bào nấm.
Thuốc kháng nấm nhóm imidazol thường có độc tính cao hơn nhóm triazol do tính chọn lọc trên enzym của tế bào nấm và người chưa cao. Thêm vào đó, thuốc cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như: đi ngoài, buồn nôn, nôn…, dùng bôi ngoài có thể xảy ra phỏng rát.
III. Dizigone – Giải pháp xử lý tưa lưỡi (nấm miệng) hiệu quả, an toàn
Dizigone là dung dịch kháng khuẩn ứng dụng công nghệ EMWE đến từ Châu Âu, đem lại giải pháp đột phá mới cho nấm miệng. Dizigone hoạt động thông qua các phân tử và ion có tính oxy hóa mạnh như HClO, HO-, ClO*; tương tự cơ chế bảo vệ tự nhiên của các tế bào miễn dịch. Nhờ đó, Dizigone đảm bảo an toàn tuyệt đối và không gây tác dụng phụ.
Điểm ưu việt nhất của Dizigone là khả năng kháng nấm NHANH – MẠNH – HIỆU QUẢ. Thử nghiệm tại Quatest 1 – Bộ Khoa học Công nghệ đã chứng minh Dizigone tiêu diệt 100% nấm Candida CHỈ TRONG VÒNG 30 GIÂY. Nhờ đó, Dizigone giúp mảng trắng trong miệng trẻ bay sạch chỉ sau vài ngày rơ miệng. Bé khỏi đau rát khoang miệng, giảm quấy khoc, ăn uống và ngủ nghỉ ngoan hơn.
>>> Xem thêm bài viết: Con đã khỏi nấm miệng sau bao ngày mẹ trông mong
IV. Ba bước loại bỏ tưa lưỡi (nấm miệng) cho bé tại nhà
Bước 1: Rửa tay
Cha mẹ cần rửa tay thật sạch bằng xà phòng sát khuẩn trước khi thao tác đánh tưa lưỡi. Việc này giúp ngăn ngừa đưa vi khuẩn và nấm xâm nhập vào miệng trẻ.
Bước 2: Đặt trẻ nằm ngửa
Chuẩn bị một tư thế thoải mái, an toàn nhất cho trẻ rất quan trọng. Điều này giúp trẻ không bị căng thẳng, sợ hãi cũng như để cha mẹ dễ dàng thực hiện thao tác. Trẻ nên được đặt nằm ngửa, đầu gác nhẹ lên đùi phụ huynh hoặc gối mỏng.
Bước 3: Đánh tưa lưỡi (rơ lưỡi)
- Dùng 1 miếng gạc (khăn xô) mềm, sạch quấn quanh ngón tay trỏ
- Nhúng ngón tay quấn băng gạc vào dung dịch sát khuẩn phù hợp.
- Thực hiện lau nhẹ nhàng lau mặt lưỡi từ trong ra ngoài. Nếu các mảng tưa lưỡi còn nhiều, thay băng gạc để lau lại lần nữa. Nếu 2 bên má, trên vòm miệng, môi cũng thấy nấm, dùng miếng gạc mới vệ sinh cả các vùng này.
Đánh tưa lưỡi tại nhà cho bé
V. Một số lưu ý dành cho cha mẹ khi trẻ bị tưa lưỡi (nấm miệng)
- Các thao tác đánh tưa lưỡi phải thực hiện nhẹ nhàng và nhanh chóng, tránh trẻ quấy khóc và sợ hãi.
- Không thể đánh sạch hết các mảng trắng trong lần đầu tiên, cố gắng cạo sạch.hoàn toàn chúng có thể gây tổn thương cho trẻ dẫn tới nhiễm trùng. Dùng gạc/khăn xô chà xát quá mạnh cũng có thể gây tổn thương niêm mạc lưỡi bé.
- Thực hiện vệ sinh miệng cho trẻ sau khi bú, ăn dặm bằng cách:.cho trẻ uống 1 chút nước sau khi ăn, không để trẻ nằm ăn quá lâu.
- Nấm miệng có thể lây nên cần vệ sinh đầu ti mẹ, núm bình sữa trước và sau khi cho trẻ bú.
Bài viết giúp cha mẹ trang bị kiến thức chăm sóc trẻ một cách an toàn và khoa học. Mọi thắc mắc mắc cần giải đáp về sản phẩm Dizigone, vui lòng liên hệ HOTLINE:19009482 hoặc 0964619482.
Tham khảo: Thuốc trị nấm miệng.
