Cơ thể con người sinh ra để di chuyển. Nếu nằm bất động trong thời gian quá dài, mọi cơ quan trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng, để lại ảnh hưởng xấu với sức khỏe. Trong đó, loét tỳ đè là biến chứng phổ biến thường gặp nhất ở người nằm liệt. Chữa loét tỳ đè vẫn luôn được coi là bài toán khó vì đòi hỏi tốn nhiều công sức và thời gian.
Loét tỳ đè – vấn đề gây đau đầu cho bệnh nhân nằm liệt
Nằm liệt lâu ngày khiến một số vùng da dưới thân bị chèn ép trong thời gian dài. Tùy theo tư thế nằm, những vùng chịu chèn ép có thể là: gót chân, mắt cá chân, xương cụt, khuỷu tay, xương bả vai, sau gáy, sau đầu.
Các vị trí thường gặp loét tỳ đè thay đổi theo tư thế
Do thường xuyên phải chịu áp lực lớn, mạch máu dưới những vùng da đó bị tắc hẹp, cản trở lưu thông máu. Máu không thể mang oxy và chất dinh dưỡng đến nuôi tế bào. Hậu quả là tế bào sẽ chết đi và để lại vùng da hoại tử. Qua thời gian, vết loét sẽ hình thành và ngày càng ăn sâu xuống da nếu không được chữa đúng cách.
Có cách nào để phòng tránh loét tỳ đè không?
Loét tỳ đè là tổn thương da nghiêm trọng và đặc biệt khó chữa khi vết loét đã đến giai đoạn nặng. Rất may là chúng ta có thể phòng ngừa loét tỳ đè bằng các biện pháp:
- Đánh giá các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị loét tỳ đè: bất động, hạn chế vận động, không tỉnh táo, dinh dưỡng kém, tuần hoàn kém, rối loạn ý thức.
- Chăm sóc và kiểm tra da hàng ngày, đặc biệt là các vị trí có lồi xương. Giảm tình trạng ẩm ướt do bài tiết như ra mồ hôi hoặc dịch chảy ra từ vết thương. Dùng kem dưỡng ẩm để tránh khô da vùng xương cùng.
- Bổ sung dinh dưỡng cho các bệnh nhân có nguy cơ.
- Can thiệp nhằm giảm hoặc phân phối lại áp lực: Lăn trở thường xuyên (tối thiểu mỗi 2 giờ, hoặc hàng giờ với bệnh nhân ngồi xe lăn). Kê gối hoặc đệm mút ở các vị trí có lồi xương. Nâng đầu giường ở vị trí thấp nhất. Sử dụng các thiết bị nâng hạ khi di chuyển bệnh nhân. Có thể sử dụng các thiết bị giảm áp lực (đệm mút, đệm khí, đệm hơi, đệm nước, giường di chuyển….)
Chữa loét tỳ đè: Liệu đã có lời giải?
Ngày nay, loét tỳ đè vẫn là vấn đề thường gặp ở người nằm liệt. Mỗi năm, toàn thế giới vẫn có hơn 1.6 triệu bệnh nhân gặp biến chứng loét. Tuy vậy, càng ngày càng có nhiều sản phẩm thuốc và thiết bị hỗ trợ, giúp việc đối phó với nó trở nên dễ dàng hơn. Lời giải cho bài toán chữa loét tỳ đè cũng đã được hé lộ đầy đủ trong cuốn sách “Cẩm nang chữa nội khoa”. Ở đó, các giải pháp được đưa ra là:
Can thiệp tại vết loét
Giảm áp lực
Ngay khi phát hiện vết loét, bệnh nhân cần được xử lý tại chỗ đúng cách. Trong đó, việc đầu tiên cần làm là loại bỏ lực đè ép – nguyên nhân trực tiếp dẫn đến loét. Sau mỗi 2 giờ, nên cho bệnh nhân thay đổi tư thế nằm để phân phối lại áp lực. Đồng thời, sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ như đệm giảm áp, giường di chuyển…
Đệm giảm áp lực
Làm sạch vết loét
Vết loét phải được rửa bằng nước muối sinh lý và làm sạch bằng thuốc sát khuẩn. Những dung dịch này nên có các đặc tính:
- Không chứa cồn/nồng độ cồn thấp: Vì những sản phẩm có nhiều cồn gây xót khi sử dụng.
- Không chứa hydrogen peroxide hoặc i ốt: Những chất hóa học này không dùng được trên vết loét hở vì nó khiến loét lâu lành hơn.
- Không có màu: Vì màu sản phẩm sẽ gây nhuộm màu da, khó quan sát tình trạng tiến triển của vết loét.
Hiện nay, các dòng sản phẩm kháng khuẩn ion được khuyến cáo sử dụng. Chúng có khả năng sát khuẩn mạnh, hiệu quả nhanh và không gây xót bề mặt da. Đặc biệt, cơ chế kháng khuẩn ion không ảnh hưởng đến quá trình lành sẹo tự nhiên của cơ thể. Nhờ vậy, các sản phẩm này an toàn trên vết thương hở, giúp vết loét nhanh lành hơn.
Để tìm hiểu thêm về công nghệ kháng khuẩn ion, mời xem thêm tại ĐÂY.
Hiệu quả xử lý loét nằm liệt bằng Dizigone
- Khi loét tỳ đè ở giai đoạn nặng hơn, cần loại bỏ các tổ chức hoại tử trên nó. Có thể gắp các mảnh vụn da trên vết loét bằng nhíp đã được làm sạch bằng dung dịch sát khuẩn. Một số phần hoại tử sâu cần can thiệp y tế để cắt bỏ. Lúc này, nên đưa bệnh nhân tới bệnh viện để được xử lý và chăm sóc loét an toàn.
Băng vết loét
Băng vết loét giúp loét nhanh lành hơn
Sau khi đã làm sạch, nên che kín vết loét tỳ đè bằng băng gạc (như băng hydrocolloid). Trên vết loét tỳ đè, băng gạc có các ưu điểm là:
- Giúp duy trì môi trường ẩm và kiểm soát tình trạng tiết dịch rỉ viêm, thúc đẩy loét nhanh lành hơn.
- Là hàng rào ngăn cách vi khuẩn xâm nhập vết loét, tránh gây bội nhiễm vết loét
- Che chắn vết loét khỏi ma sát với quần áo, chăn đệm, tránh làm đau và khiến tình trạng loét nặng hơn.
Dùng thuốc bôi tại chỗ
- Một số thuốc bôi như bạc sulfadiazine, bacitracin, neosporin, polysporin … thúc đẩy vết thương liền nhanh chóng.
- Một số khác như santyl, xenaderm … giúp giảm giả mạc trên vết loét, giúp loét nhanh lành hơn.
Tác động toàn thân giúp chữa loét tỳ đè hiệu quả
Dùng thuốc giảm đau
- Loét tỳ đè có thể gây đau cho người bệnh. Nếu đau nhẹ, có thể cho bệnh nhân dùng paracatemol hoặc ibuprofen hay diclofenac
- Nếu đau nặng hơn, bệnh nhân cần dùng những thuốc giảm đau mạnh nhóm opioid. Những thuốc thuộc nhóm này là: codein, tramadol… .
Dùng thuốc kháng sinh
Kháng sinh là thuốc phải dùng nếu loét tỳ đè có viêm bạch mạch hoặc viêm mô tế bào. Có thể đưa kháng sinh vào cơ thể qua đường uống hoặc đường tiêm truyền tĩnh mạch.
Các nhóm kháng sinh thường dùng là:
- Nhóm beta – lactam: penicillin, ampicillin, amoxicillin, cephalosporin…
- Nhóm aminoglycosid: streptomycin, kanamycin…
- Nhóm quinolon: ofloxacin, ciprofloxacin…
Tuyệt đối không được dùng kháng sinh khi không có nhiễm trùng vết loét. Nguyên do vì kháng sinh sẽ không có tác dụng chữa ở trường hợp này. Không những vậy, nó còn làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh trên bệnh nhân.
Chăm sóc dinh dưỡng – Hỗ trợ đắc lực để chữa loét tỳ đè
- Dinh dưỡng đầy đủ là nền móng vững chắc cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Khi cơ thể khỏe mạnh, khả năng chống chọi với các tác nhân gây bệnh và tự chữa lành vết thương sẽ được tăng cường đáng kể.
Dinh dưỡng đầy đủ cho người bệnh loét tỳ đè
- Với bệnh nhân loét tỳ đè, chăm sóc dinh dưỡng là bước chữa điều trị hỗ trợ không thể thiếu. Bệnh nhân cần có được chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ trên cả 4 nhóm chất: chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và chất khoáng.
- Bệnh nhân cũng bắt buộc phải từ bỏ những thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu, … Những thói quen này làm giảm hệ miễn dịch yếu đi, làm vết loét chậm hồi phục.
Để được Dược sĩ tư vấn thêm về chữa vết loét, liên hệ Hotline 1900 9482.
Xem thêm:
=> Chia sẻ từ Dược sĩ tìm ra phương pháp xử lý vết loét tỳ đè nằm liệt cho bà nội
