Cho tới năm 2015, ước tính khoảng 3.5 triệu người Việt Nam mắc bệnh tiểu đường. Sống chung với căn bệnh này chưa bao giờ là đơn giản. Bên cạnh việc dùng thuốc đều đặn, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, người bệnh còn phải rất chú ý đến việc chăm sóc da. Bởi lẽ với người bệnh tiểu đường, chỉ một vết thương nhỏ cũng có thể dẫn tới những hậu quả khôn lường.
Tại sao người tiểu đường phải chú ý chăm sóc da?
Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường lên sức khỏe làn da
Tiểu đường là kết quả của việc cơ thể không sản xuất hoặc sử dụng được insulin. Trong cơ thể, insulin giữ vai trò thúc đẩy hấp thu và dự trữ glucose vào gan và mô mỡ. Khi insulin thiếu hụt hoặc mất tác dụng, lượng glucose trong máu tăng lên rất cao và gây nên bệnh tiểu đường.
Thiếu hụt insulin là nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tự chữa lành vết thương của cơ thể bởi các nguyên nhân:
- Lượng đường trong máu cao
Đường huyết cao gây xơ vữa, tắc hẹp các động mạch. Do đó, máu không mang được oxy và các chất dinh dưỡng đến nuôi tế bào. Khả năng miễn dịch của cơ thể giảm, nếu gặp vết thương sẽ rất khó tự chữa lành. - Tổn thương thần kinh ngoại biên
Đường huyết cao không được kiểm soát dẫn đến tổn thương thần kinh. Bệnh nhân bị mất cảm giác, bao gồm cả cảm giác đau. Do đó, bệnh nhân không chú ý đến các vết thương, vết cắt. Tình trạng này kéo dài gây nên viêm nhiễm, lở loét. - Hệ miễn dịch bị suy yếu
Đường huyết cao ức chế khả năng tiêu diệt vi khuẩn của bạch cầu, bổ thể. Hệ miễn dịch hoạt động kém hơn, vết loét chậm lành, tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn
Vị trí dễ gặp tổn thương da ở bệnh nhân tiểu đường
Các vết thương, vết cắt hay trầy xước có thể gặp ở bất cứ đâu trên cơ thể. Với người bệnh tiểu đường, bàn chân là nơi dễ gặp thương tổn nhất. Bởi lẽ, nó là khu vực xa trung tâm nhất, khó quan sát các vết thương, đồng thời thường xuyên chịu áp lực lớn của cả cơ thể. Một vết xước nhỏ ở bàn chân cũng có thể dẫn đến vết loét lớn. Theo thống kê, 4-10% bệnh nhân tiểu đường gặp phải loét bàn chân. Đáng lo ngại hơn là 14-24% trong số đó đã phải cắt cụt chi vì chăm sóc không đúng cách.
Những con số trên cho thấy tầm quan trọng của việc chăm sóc da ở người bệnh tiểu đường. Mỗi người bệnh cần phải kiểm tra thường xuyên, theo dõi sát sao mọi vết thương dù là nhỏ nhất. Phát hiện và chăm sóc vết thương sớm là cách tốt nhất để tránh mọi biến chứng có thể xảy ra.
11 mẹo chăm sóc da cho người tiểu đường
1. Kiểm soát đường huyết
Kiểm soát đườg huyết đều đặn cho bệnh nhân tiểu đường
Kiểm soát đường huyết là bước quan trọng nhất trong chữa bệnh tiểu đường. Duy trì đường huyết ổn định giúp giảm các biến chứng thần kinh và biến chứng động mạch ngoại biên. Nó cũng giúp máu lưu thông tới các chi tốt hơn, tăng khả năng đề kháng và tự chữa lành của cơ thể.
2. Kiểm soát huyết áp
Người bệnh tiểu đường thường đi kèm với nguy cơ bị huyết áp cao. Theo bác sĩ Norwood – Trưởng phòng dịch vụ y tế gia đình tại Bệnh viện Henry Ford West Bloomfield, Michigan, Mỹ: “Da là cơ quan lớn nhất cơ thể, nên nó sẽ bị ảnh hưởng bởi mọi thứ khác gây tác động xấu đến sức khỏe của bạn.”. Vì vậy, để duy trì một làn da khỏe mạnh, người bệnh cần kiểm soát huyết áp bằng những biện pháp như:
- Dùng thuốc đều đặn
- Tập thể dục thường xuyên
- Ăn uống lành mạnh
- Ngủ nghỉ đúng giờ
Những biện pháp trên sẽ giúp giảm huyết áp và đường huyết, làm tăng lưu lượng máu tới da. Nhờ vậy, làn da sẽ khỏe mạnh hơn, đủ sức chống chọi với mầm bệnh.
3. Không tắm bằng nước quá nóng
Tắm nước nóng đem lại cảm giác thoải mái nhất thời, nhưng lại không hề có lợi. Với bệnh nhân tiểu đường, nước nóng có thể gây khô da, làm da dễ bị nứt nẻ. Điều này vô tình mở ra cánh cửa cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng. Do lượng đường trong máu cao, vi khuẩn phát triển thuận lợi hơn, nhiễm trùng càng khó chữa lành.
Theo bác sĩ Norwood, bệnh nhân tiểu đường không nên tắm nước nóng quá 48℃, không ngâm người quá 10-15ph.
Một số bệnh nhân tiểu đường có tổn thương thần kinh ngoại biên, bị tê tay chân và khả năng cảm nhiệt kém. Tiến sĩ da liễu Elaine Gilmore – ĐH Rochester, NewYork, Mỹ khuyên người bệnh nên thử nước bằng cẳng tay hoặc một bộ phận khác vẫn còn cảm giác. Ngoài ra, có thể mua nhiệt kế vịt cao su để kiểm tra nhiệt độ nước trước khi tắm.
4. Giữ ẩm cho da thường xuyên
Dưỡng ẩm da là việc cần làm mỗi ngày để thực hiện mục tiêu dài hạn là chống khô dạ. Những vùng da trên cơ thể dễ bị khô nhất là: chân, tay, lưng và bụng.
Bôi kem dưỡng thường xuyên là một biện pháp chăm sóc da hiệu quả cho người tiểu đường
Hiện nay, trên thị trường đã có các loại kem dưỡng ẩm dành riêng cho người tiểu đường. Tuy nhiên, Stephanie Kovacs, chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng và bệnh tiểu đường tại Bang Columbia – Mỹ lại cho biết, chỉ cần sử dụng dầu dừa là đã đủ dưỡng ẩm.
5. Giữ da luôn sạch và khô
Bên cạnh việc dưỡng ẩm, một số khu vực lại cần đòi hỏi phải luôn khô ráo. Đó là những vùng da ở dưới cánh tay, dưới vùng ngực, giữa hai chân và giữa các đầu ngón chân. Môi trường ẩm ướt ở các khu vực này dễ trở thành điều kiện thuận lợi cho nấm ngứa phát triển.
Vì vậy, người bệnh cần đảm bảo chắc chắn lau khô các vùng này sau mỗi lần tắm rửa. Người bệnh có thể sử dụng máy sấy để làm khô nhanh hơn, nhưng cần sấy ở nhiệt độ vừa phải để tránh gây bỏng.
6. Giữ ấm trong thời tiết lạnh và nóng
Trong những ngày trời lạnh, cần đặc biệt chú ý việc dưỡng ẩm da. Nếu ở trong nhà, cần thường xuyên dùng kem dưỡng ẩm hoặc máy tạo độ ẩm. Máy tạo độ ẩm sẽ giúp đảm bảo không khí trong nhà không quá khô. Nếu ở ngoài trời, phải đeo găng tay và tất chân để chống lại gió rét. Tốt nhất là dùng những loại găng không thấm nước để giữ ấm tốt hơn.
Tương tự, người bệnh cũng phải dưỡng ẩm cẩn thận vào mùa hè. Dùng kem chống nắng hàng ngày và không bao giờ được đi bộ chân trần. Ngay cả khi đi trên bãi biển cũng cần đi giày hoặc dép.
7. Uống nhiều nước
Người bệnh tiểu đường nên uống đủ 8 cốc nước mỗi ngày
Uống nhiều nước là bí quyết giúp làn da bóng khỏe hơn. Các nhà khoa học còn phát hiện rằng, những người uống 8 ly nước mỗi ngày ít sẽ duy trì đường huyết ổn định hơn những người uống dưới 2 ly nước mỗi ngày. Nguyên nhân được cho là vì thiếu nước trong cơ thể dẫn đến tăng nồng độ vasopressin trong cơ thể. Đây là loại hormone có khả năng thúc đẩy gan sản xuất nhiều đường trong máu.
8. Ăn đồ ăn có lợi cho sức khỏe
Những đồ ăn có lợi dành cho người mắc bệnh tiểu đường là: ngũ cốc nguyên hạt, đồ chứa ít chất béo bão hòa, trái cây tươi và rau quả.
Hạn chế ăn quá nhiều tinh bột, đồ ngọt, đồ nhiều dầu mỡ hay hoa quả sấy khô. Thành phần của hoa quả sấy cũng chứa rất nhiều đường – nhóm chất gây hại với người bệnh.
9. Chọn xà phòng trung tính
Với người bệnh tiểu đường, không nên chọn những loại xà phòng có tính tẩy rửa quá mạnh. Những chất này có thể gây khô rát, kích ứng da và không có chức năng dưỡng ẩm.
Theo bác sĩ Norwood, người bệnh nên lựa chọn những sản phẩm có chứa bột yến mạch. Các thành phần trong bột yến mạch vừa có khả năng làm sạch, lại giúp dưỡng ẩm và làm dịu da sau mỗi lần sử dụng.
10. Kiểm tra bàn chân mỗi ngày
Bàn chân là vị trí dễ gặp tổn thương nhất ở bệnh nhân tiểu đường. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh nên kiểm tra bàn chân mỗi ngày trước khi đi ngủ.
Người bệnh tiểu đường cần thường xuyên kiểm tra bàn chân
Một số biện pháp bảo vệ bàn chân cho người tiểu đường:
- Rửa chân hàng ngày bằng nước ấm (không quá nóng)
- Không bao giờ được ngâm chân
- Chú ý làm khô các kẽ ngón chân
- Bôi kem dưỡng cho các đầu ngón chân và đáy bàn chân
- Tránh đi giày, dép quá chật
- Hạn chế đứng lâu, giảm áp lực lên bàn chân.
11. Vệ sinh vết thương bằng dung dịch sát khuẩn phù hợp
Ngay khi phát hiện vết thương trên da, đặc biệt là ở bàn chân, bệnh nhân cần có cách xử lý phù hợp.
Nếu vết thương nhẹ, chỉ cần rửa sạch bằng nước muối sinh lý. Sau đó, bôi vết thương bằng dung dịch sát khuẩn phù hợp để thúc đẩy nhanh lành thương, tránh bội nhiễm vi khuẩn.
Nếu vết thương nặng hơn hoặc đã tiến triển thành vết loét, người bệnh cần thực hiện đầy đủ 3 bước:
- Rửa sạch vết loét: Rửa sạch vết thương bằng nước muối sinh lý. Dùng nhíp đã khử trùng qua thuốc sát khuẩn để loại bỏ các dị vật nếu có.
- Rửa hoặc lau vết loét bằng dung dịch sát khuẩn: Không nên dùng các sản phẩm chứa cồn hay povidine iod vì gây đau, xót, nhuộm màu da và chậm lành vết loét.
- Băng vết loét: Băng vết loét cẩn thận, hạn chế để vết loét tiếp xúc với môi trường
Để biết rõ hơn vầ cách chữa loét bàn chân ở bệnh tiểu đường, có thể tham khảo bài viết: Cẩm nang đều trị loét bàn chân bệnh tiểu đường.
Dizigone – Giải pháp tối ưu cho người đang bị loét
Dung dịch sát khuẩn tối ưu nhất cho vết loét tiểu đường hiện nay là Dizigone. Thành phần chính của dizigone là HClO – chất mà bạch cầu tiết ra trong đáp ứng miễn dịch tự nhiên. Nhờ vậy, dizigone vừa đạt hiệu quả diệt khuẩn cao, lại kích thích lành thương nhanh chóng. Để được tư vấn và mua Dizigone nhanh nhất, hãy liên hệ Hotline: 1900 9482.
Xem thêm:
⇒ Chia sẻ của Dược sĩ tìm ra giải pháp giúp nhanh liền vết loét cho bà nội
